Merhabalar,
Sık sık yazamıyorum, aslında geçekten yapmak istiyorum ama bir türlü ayarlayamıyorum.
Her neyse!
Seul'e geldiğimden beri yaşadığım en büyük ve sanırım tek sorun yiyecek oldu. İnanılmaz gıda çeşitliliğine sahip bir ülke güzel de görünüyorlar -özellikle tatlıları- ama helal olanlarını bulmak gerekiyor. Özellikle Tükçe kaynak bulamadığım için de araştırmalarımı ve edindiğim tecrübeleri yazmak istedim. Çünkü burada karşılaştığım pek az Müslüman gerçekten helal gıda tüketiyor. Birçok helal alternatifin olduğunu göstermek istiyorum.
"Size rızık olarak verdiğimiz şeylerin tayyib olanlarından yiyin, bu hususta azgınlık etmeyin. Sonra gazabım üzerinize iner. Kimin de üzerine gazabım inerse, hiç kuşkusuz o, uçuruma düşmüş helak olmuştur." Taha 81
Bu metni okurken belki de helal gıda konusunda pek çok noktaya Türkiye'de bile dikkat etmediğinizi göreceksiniz.
Özellikle Müslüman olduğunu söyleyip helal olup olmadığını umursamadan yiyecek tüketen insanlardan dolayı buradaki halk tam olarak "Helal" ve "Haram" kavramını anlayamamışlar. Örneğin Myeongdo (명도) bölgesinde metro istasyonuna yakın 2 helal mekan ve 1 helal market olduğunu öğrendim ve koşarak gittim. Yolda ilk gördüğüm kocaman tabela ile "HELAL" yazan mekana girdim oturdum ve başladım menüyü beklemeye. Adetimdir girdiğim mekanlara şöyle bir bakarım.. Birçok türbanlının yemek yediğini görünce bir oh çektim tabi ki. Ama bir anda alkol şişeleri gördüm soğutucu dolabın içinde. Şimdi burada değişik içecekler ve şişeler kullandıkları için emin olamadım da. Yan masada oturan Müslüman aileye yanaşıp onların alkol olup olmadığını sordum ve onlar alkol olduğunu söylediler.
Tabi ben bir şok yaşadım, nasıl olabilir bir sürü Müslüman oturmuş yemek yiyor, koskoca helal damgası var... O sırada çalışanlardan biri geldi ve ben hem iyice emin olmak hem niyetlerini anlamak üzere ona da sordum. Oda alkollü içecek sattıklarını söyledi. Aslında burada girdiğim en basit markette bile alkol satılıyor evet ama ben mümkün mertebe alternatifler bulmaya çalışıyorum. Meyve sebzemi manavdan alıyorum vs. Bu mekana da girmiş oturmuşum, üstelik Seul kalabalık bir şehir boş masa bulmak zor mekanlarda, yemek saatlerinde. Bilmiyorum belki ikinci cümleyi duymasam orada karnımı duyurabilirdim. Allah yardım etti belki de... İşte asıl yıkıcı darbe "mekanımızda domuz eti satılmıyor". Neresinden tutup anlatayım... Domuzun haramlığı kadar alkolde haram. Her sığır, tavuk helal diye bir kaide yok. Bu memlekette sosların tatlandırılması için sürekli alkol kullanılıyor... Ben haliyle müsaade isteyip ayrılmak zorunda kaldım. Hemen bir kaç adım ötesindeki Malezyalı Müslümanların işlettiği, Kore Müslüman Birliğinden onaylı, Kampung ku restorana gittim. Burada abdest alacak yer ve mescit de bulunuyor. Harika bir yer ve yiyecekleri de lezzetli. Özellikle fotoğrafını da attığım güllü süte bayılıyorum. Çok yoğun oluyor maşaallah, grup olarak gidecekler mutlaka rezervasyon yaptırmalı.
"Resûlüm! Kendilerine hangi şeylerin helal edildiğini sana sorarlar. De ki: “Bütün tayyib (temiz, sağlıklı ve kaliteli) olanlar size helâl kılındı. Alıştırarak Allah’ın size öğrettiğinden kendilerine öğrettiğiniz avcı hayvanların kendilerine değil size tutuverdiklerinden öldürseler bile yiyin ve üzerine bunları salarken Allah’ın adını anın besmele çekin. Allah’ın emrine uygun yaşayın/aykırı davranmaktan sakının. Şüphesiz ki Allah hesabı çok çabuk görendir.” Maide 4
Belli ki arkadaşlar sadece ticari gayeleri için helali yapıştırmış; zaten Çin restoranı Müslüman olmayanlar geliyor, helal damgası Müslümanları da çekince her şey tıkır. Bunu yapan bir çok Koreli var. Seul inanılmaz turist çekiyor, Malezya, Endonezya insanları yaz kış burada ve kafile kafile geliyorlar. Myeongdo'da Seul'de görülecek yerler listesinin başında. Üstelik muhitte şimdiye kadar hiç helal mekan yok. Ya da gerçekten helalin anlamını bilmiyorlar. Çünkü birçok gayri-müslim helal ne demek bilmiyor, tabi bilmek zorunda da değiller. Biz daha Müslümana anlatamıyoruz. "Müslümanım domuz yemiyorum" diyen adamlar alkol tüketiyor. Bu durum haliyle Koreliler'inde kafasını karıştırmış, sen umursamıyorsun adamın niye umurunda olasın. Myeongdo'da sokak yiyecekleri var mesela, belli bilgisayardan helal yazısını almış yapıştırmış, nasıl helal diye sorunca cevaplayamıyorlar. Bu konuyla ilgili pek çok amatör videoya internetten ulaşabilirsiniz, ben Türkçe'siyle karşılaşmadım.
"Ey iman edenler! Şarap/içki, kumar, tâzim edilen dikili taşlar, şans (fal) okları ve zarları, şeytan ve kötü insana ait murdar (pis) işlerdir; artık bunlardan kaçının ki kurtuluşa eresiniz." Maide 90
"Şeytan, içki ve kumarla sadece aranıza düşmanlık ve kin sokmak, sizi Allah’ı anmaktan ve namazdan alıkoymak ister. Artık bunlardan tamamen vazgeçtiniz değil mi?" Maide 91
Sözün özü kesinlikle helal amblemi var diye mekana girmeyin. Özellikle Koreli satıcıların olduğu yerlere şüpheli yaklaşın ısrarla sorun emin olun. Ben Müslüman ülkelerden göçmüş kişilerin açtığı mekanları tercih ettim. Mesela Malezya, Hindistan, Türkiye, Arabistan gibi ülkelerden gelen insanlar Kore Müslüman Birliğinden onaylı helal yiyecekler satıyorlar.
Unutmamamız gereken hem yurt içinde hem yurt dışında gıda katkı maddeleri haram olabilir bunun kullanılması temiz dediğiniz yiyeceği haram yapabilir. Pek çok katkı maddesi alkollü proseslerden geçiyor. Jelatinin mesela, sığırdan bile üretilmesi helal olduğu anlamına gelmiyor. O meşhur Halleyler, Haribolar helal değil arkadaşlar. Türkiye'de bile olsa yemeyin. Karmin helal değil. Ben Türkiye'de eczaneden aldığım B vitamini prospektüsünde karmin okudum. Alternatif B vitamini mi yok ki Müslüman eczacılarımız haram madde içeren bir ürünü satıyor.
Kaçımız kursağımızdan geçenden eminiz!
Korede karşılaştıklarıma geri dönelim. Örneğin burada Papero ve Pocky diye iki benzer ürün satılıyor. Bunlardan Papero helal olarak bilinirken Pocky için Japon firma helallik garantisi vermediği gibi Koşer (Kosher) bile olmadığını söylüyor. Koşerlik Yahudiliğin bizdeki helal kavramının karşılığıdır. Bizim kurallarımıza yakın olsa da her koşer helal olmayabiliyor. Bize göre daha esknek mesela jelatin koşer ama helal değil. Her neyse lafı uzatmayı seviyorum galiba. Ben Itaewon (이태원)'da (Caminin olduğu sokak, Müslümanların yoğun yaşadığı bölge) Müslüman marketinde Pocky satıldığını gördüm. O markette yeni keşfettiğim birkaç çikolata bulmuştum ve kucağıma doldurmuşum, rafta kurulduğu yerden bana bakan Pocky ile göz göze gelince nasıl bir hayal kırıklığı yaşadım tahmin edersiniz. Usulca tek tek aldığım çikolataları bıraktım ve sadece emin olduğum Endonezya paketli, helal damgalı bir kaç ürünle kasaya gittim. Kasiyere onun helal olmadığını söyledim, haftaya kontrol edeceğim yine. Eğer kaldırmazlarsa o marketten alışveriş yapamam, çünkü alacağım üründen emin olamam. Velhasıl her şey vicdanınıza kalmış mesele, ben vazifemi yaptığıma inanıyorum.
“Ey iman edenler! Eğer siz ancak Allah’a kulluk ediyorsanız, size verdiğimiz rızıkların iyi ve temizlerinden yiyin ve Allah’a şükredin.” (Bakara 172).
Devam edeceğiz,
Esen kalın...
"Ey iman edenler! Allah’ın size helâl kıldığı tayyib şeyleri (kendinize) haram edip yasaklamayın ve sınırı da aşmayın. Çünkü Allah, sınırı aşanları sevmez." Maide 87
"Allah’ın size tayyib ve helal olarak verdiği rızıklardan yiyin. Kendisine iman ettiğiniz Allah’dan korkun helallerden kendinizi men etmeyin, yasaklarından da sakını!" Maide 88